արտաշ @artash@թութ.հայ

քարտեզմներում բևեռներին մոտ երկրները ավելի մեծ են երևում քանի որ դրանք ստացվում են կորացած բևները հարթության վրա պրոյեկտելուց հետո

ինձ թվումա եթե ռուսները էս քարտեզը տեսնեին ապա իմպերիալիզմով չէին տառապի,իրենց թվումա թե աշխարհի կեսը իրանց ձեռքումա

մեր արուարձանում կան լիքը կատուներ, ու գրեթէ չկան շներ։ առանց տուն, ազատ, կամ թափառող կենդանիների մասին եմ։

եւ պարզ ա ինչի, մի քանի պատճառով։

արուարձանում կեանքը բարդ ա։ շների համար՝ առաւել եւս բարդ։

խանութներում էլ շատ բան չկայ, արուարձանը աղքատ տեղ ա։ բնական ա, շներին էլ շատ չի հասնում։ կան շատ հարուստ մարդկանց տներ, բայց հիմնականում շատ աղքատ մարդիկ են ապրում։

շների սակաւ քանակի պատճառներից մէկը՝ շները որպէս կանոն աւելի մեծ են, եւ իրենց աւելի շատ էներգիա ա հարկաւոր։ այդքան էներգիայի մնացորդ նման տարածքներում չի լինում։

հարուստների եւ աղքատների տների մէջ կայ ընդհանուր բան՝ պատեր։ բարձր, շների համար անյաղթահարելի պատեր։ կատուները դրանցով քայլում են, շրջում են տարբեր մարդկանց տներով, եւ արուարձանի ամբողջ տարածքը վերահսկում են։ ամէն տեղից ուտելիքի մնացորդ կարող են թռցնել։

շները կարողանում են շրջել միայն փողոցներով, պատերի արանքում։ այնտեղ եւ անվտանգութեան զգացողութիւն չկայ՝ նեղ ա, յաճախ փակուղի ա, մարդիկ էլ էստեղ բռի են, եթէ ինչ՝ թռնել չես կարող, եւ անիմաստ ա այնտեղ երեւալ՝ փողոցում սովորաբար դատարկ ա, եւ ուտելիք չկայ։

այդ պատճառով շները լինում են հիմնականում «գիւղամիջում», ուր կայ կանգառ, ուր կարող ա լինել խանութ, կամ, կախուած գիւղամիջից, կենտրոնից, գուցէ նոյնիսկ սնուելու տեղ։

բնութեան մէջ շների բարեկամները շրջող կենդանիներ են, միշտ շարժուող։ կատուների ազգականները շարժուել չեն սիրում՝ ստիպուած են որսի համար։ այստեղ հակառակն ա՝ կատուները շարժւում են, եւ պէտք ա շարժուեն, իսկ շների համար լաւագոյն ստրատեգիան կենտրոններում լինելն ա, զի այլընտրանք չունեն։

#քաղաք #արուարձան #շուն #կատու #շներ #կատուներ #փողոց #մարդիկ

https://www.youtube.com/watch?v=kEB11PQ9Eo8

ռուսաստանը սպասում ա ռետրոհամակարգչութեամբ հետաքրքրուողների պայթիւն։

տաղանդաւոր ծրագրաւորողները կը գրեն ժամանակակից ծրագրակազմ միկրօշաների, վեկտորների, ռադիօ֊86ռկ֊ների, միկրօ-80֊նների եւ բկ֊0010֊ների համար։ բայց չեն գրի ագատների համար, զի ագատների միջի 6502֊ից չեն ճարի։

կատակս բացատրեմ՝ սովէտի ժամանակ, ութսունականներին որոշում էր կայացուել դպրոցների համար համակարգիչ արտադրել, որը կը լինի էփլ ][֊ի կլոն։ որ լինի օգտագործել դրա ծրագրակազմը։ սովէտում արդէն գողացել էին եւ արտադրում էին ինթել8080֊ը՝ որպէս կռ580, եթէ չեմ սխալւում, նաեւ այդ չիպն էր, որ առանց նման նախագծելու, տպում էին հէնց ամերիկայից գողացած կաղապարից՝ դրա մէջ նկարած «ինթել» բառով։

(այո, չիպերի մէջ լինում ա բառեր նկարել։ հայ նախագծողները, երբ դեռ նանոմետրերը թոյլ էին տալիս, թողնում էին իրենց անունները, եւ գուցէ ձեր հեռախօսի մէջ միկրօչիպ կայ, որը եթէ բացես եւ մանրադիտակով նայես, գրուած կը լինի «xcho» կամ նման մի բան։)

իսկ 6502֊ի կաղապար չունէին, կամ չէին կարողանում տպել։ փորձ արուեց կռ580֊ով ծրագրային էմուլեացիա անել 6502֊ը, բայց լաւագոյն դէպքում ստանում էին 1.5 անգամ դանդաղ պրոցեսոր։

վերջապէս, անճար, որոշեցին պակասող դոլարները ծախսել եւ ձեռք բերել իրական 6502֊ներ։ այո, խսհմ֊ում դոլարի խիստ պակաս կար։ օրինակ, «աբբա» խմբին վճարում էին նաֆթի գնացքներով։ իսկ «պեպսի»֊ն չէին ձգում, սկզբից վճարում էին օղիով, բայց ամն֊ում այդչափ օղու պահանջարկ չկար, ինչքան խսհմ֊ում՝ «պեպսի»֊ի։ եւ «պեպսի»֊ին սկսեցին վճարել հին ռազմական նաւատորմի նաւերով։ ասում են, «պեպսիի» տնօրէնն ասել էր ամն նախագահին՝ «մենք աւելի արագ ենք զինաթափում խսհմ֊ը, քան դուք»։ բայց եւ «պեպսի»֊ն չգիտէր ինչ անել նաւերի հետ, ու վերջում ծախեցին որպէս ժէշտ պարզապէս։

ամէն դէպքում, խսհմ֊ում հասկանում էին որ խիստ հետ են, եւ երկրին շտապ պէտք ա համակարգչային գրագիտութեան որոշակի մակարդակ։ էփլի նմանակ կարգիչը՝ «ագատը», միեւնոյնն ա այնպիսին չստացուեց, որ ծրագրերն առանց փոփոխութեան իրա վրայ աշխատեն։ ծրագրաւորողները յատուկ ադապտացնում էին ծրագրերն այնպէս որ «ագատ»֊ի վրայ աշխատեն։

պէտք ա ասել, «ռադիօ֊86ռկ»֊ն, որի նախագիծը տպուած էր, ինչպէս կարելի ա կռահել, 86 թուին «ռադիօ» ամսագրում, իսկապէս խթանեց համակարգչային գրագիտութիւնը ռադիօսիրողների եւ իրենց ընտանիքների եւ ընկերների շրջանում։

եւ հետագայում այդ նախագծի վրայ հիմնուած «միկրօշա» կարգիչն էլ խթանեց՝ ամենաէժան համակարգիչն էր, որ հնարաւոր էր ձեռք բերել, չունէր գրաֆիկական ռեժիմ, այսինքն պիքսէլներով հնարաւոր չէր նկարել՝ միայն տառեր, թուեր, նշաններ էր ցոյց տալիս։ եւ ունէր 32 կբ օպերատիւ յիշողութիւն, որն այն ժամանակ էլ արդէն շատ քիչ էր։

իմ գրագիտութիւնն էլ խթանեց այդ կարգիչը։ դէ ինչ, սպասեմ իր համար նոր ծրագրերի։ պարզապէս, ստեղնաշարը սարսափելի վիճակում ա, զի անորակ էր, եւ սնուցման բլոկը թռւռող հոսանք ա տալիս, դրանով չի միանում, պէտք ա հոսանքի բլոկը փոխարինել։ իսկ մոնիտորին, ներողութիւն, հեռուստացոյցին միացնելը հեշտ ա, զի մի լարով ա տալիս պատկերը, քանի որ պատկերը սեւ֊սպիտակ ա։

#ռետրոհամակարգչութիւն #կարգիչ #պատժամիջոց #ռետրո #ռետրօ #պատմութիւն #խսհմ #պրոցեսոր #համակարգիչ

There is nothing more grotesque than a media pushing for war.

մաթեմատիկոս գրիգորի պերելմանի մասին էի կարդում, ում մասին շատ են գրում ու խօսում, քանի որ զարգացնելով ricci flow-ի արդիւնքները կարողացել ա ամբողջացնել poincaré conjecture֊ի խնդիրը, որը մի դար չլուծուած էր։ խնդիրը clay mathematics institute֊ը համարում էր դարի չլուծուած եօթ խնդիրներից մեկը։ լուծման համար նախատեսուած մրցանակը եղել ա 1մլն դոլլար, ու պերելմանը մրցանակից հրաժարուել ա, իսկ յետոյ իրեն պարգեւատրել են fields medal֊ով, որը մաթեմատիկայում ամենաբարձր մրցանակներից ա, որից նոյնպէս հրաժարուել ա։ բայց չի հրաժարուում հիմնականում, երբ իրեն առաջարկում են դասախօսութիւններ կարդալ տարբեր համալսարաններում։
բայց ամենակարեւորը՝ նա իր ապացոյցներն ազատ հրապարակել ա արքիւում ու կարող էք կարդալ՝

https://arxiv.org/abs/math/0211159

https://arxiv.org/search/math?searchtype=author&query=Perelman%2C+G


ու էստեղ ամենածիծաղելին այն էր, որ երբ փորձում էի poincaré conjecture֊ի մասին կարդալ՝ գտայ մի քանի հրապարակում մեդիումում, որոնք չկարողացայ կարդալ, քանի որ ինձնից պահանջում էին հրապարակային գրառման համար գրանցուել

մնացած վեց խնդիրները, որոնք մինչ օրս էլ շարունակում են չլուծուած մնալ՝

https://en.wikipedia.org/wiki/Millennium_Prize_Problems

#պերելման #մաթեմատիկա #երկրաչափութիւն #գիտութիւն

#հարարի ֊ն գրել ա՝ «աշխարհը կորոնավիրուսից յետոյ» տեքստ՝ https://www.ft.com/content/19d90308-6858-11ea-a3c9-1fe6fedcca75 #կորոնավիրուս #աշխարհ #մարդիկ

https://outrider.org/